Problemowy i patologiczny hazard jest często nieuświadamianym zaburzeniem, które może współistnieć z innymi uzależnieniami i zaburzeniami psychicznymi. Taki stan rzeczy wymaga szczególnego podejścia terapeutycznego, dlatego eksperci przygotowali nowe wytyczne dla specjalistów zajmujących się leczeniem tych pacjentów. Zalecenia te powinny być uwzględnione już od samego początku terapii, aby pacjenci mogli w pełni skorzystać z pomocy.
„Problem patologicznego i problemowego hazardu wśród pacjentów placówek leczących uzależnienia jest znaczący – w niektórych przypadkach współwystępowanie dotyczy 50 proc. pacjentów” – zwraca uwagę dr hab. Łukasz Wieczorek z Instytutu Psychiatrii i Neurologii, współautor (wraz z dr hab. Katarzyną Dąbrowską) badania pt. „Zaburzenia Hazardowe Współwystępujące z Zaburzeniami Związanymi z Używaniem Substancji Psychoaktywnych oraz we Współchorobowości z Innymi Zaburzeniami Psychicznymi”.
Badania wykazały, że udział osób uzależnionych od hazardu i używania substancji psychoaktywnych jest znaczny. Według raportu ponad 28% osób z problemami z hazardem, nadużywało alkoholu, a u osób leczących się z powodu używania alkoholu, występowały również zaburzenia hazardowe w wielkości od 9 do 33%. Z kolei niektóre typy hazardu częściej łączą się z używaniem narkotyków, takich jak automaty do gier.
Badania wykazały, że ryzyko zaburzeń używania alkoholu jest wyższe wśród osób leczonych z powodu zaburzeń hazardowych w stosunku do ogółu społeczeństwa, będącego poza zakresem patologicznego hazardu, aż o 2-4 razy.
„Choć uzależnienie od hazardu bardzo często współistnieje z innymi uzależnieniami lub z zaburzeniami psychicznymi ci pacjenci powinni być leczeni osobno – to grupa dużo bardziej wymagająca, wobec której powinny być zastosowane inne zasady postępowania terapeutycznego” – podkreśla terapeutka uzależnień Maja Ruszpel.
W tym celu zespół naukowy przeprowadził badanie, aby określić optymalne sposoby leczenia osób ze współwystępującymi zaburzeniami hazardowymi i używania substancji psychoaktywnych. Na podstawie wyników badania opracowano zbiór rekomendacji, który pomoże lekarzom w diagnozowaniu i leczeniu osób z współwystępującymi zaburzeniami.
Wyniki badania wykazały, że leczenie mieszane (czyli leczenie obejmujące różne modalności, takie jak leczenie farmakologiczne, terapia behawioralna, terapia grupowa itp.), może zapewnić bardziej skuteczne leczenie w przypadku współwystępujących zaburzeń hazardowych i używania substancji psychoaktywnych, niż leczenie jednego zaburzenia w izolacji.
Lekarze mają teraz dostęp do nowego zbioru rekomendacji, który pomoże im w diagnozowaniu i leczeniu pacjentów z współwystępującymi zaburzeniami. Zalecenia te są szczególnie ważne, ponieważ pomogą w zapewnieniu skutecznego leczenia pacjentom z współwystępującymi zaburzeniami.
Terapia uzależnień wymaga od terapeuty znajomości własnych zasobów oraz umiejętności skutecznego wykorzystania ich w leczeniu pacjentów. Jednak osoby z problemem hazardu i innymi zaburzeniami psychicznymi często nie posiadają wystarczających zasobów, co utrudnia osiągnięcie trwałych efektów terapii. Problemy te są pogłębiane przez heterogeniczność grupy osób z zaburzeniami hazardowymi – każdy gracz może reagować inaczej na określone metody leczenia.
Pierwsze spotkanie powinno być poświęcone na wywiad i diagnozę, a także na identyfikację problemów związanych z uzależnieniem od hazardu. Na podstawie przeprowadzonej diagnozy, w kolejnych sesjach terapeuta może zaproponować odpowiednie planowanie i interwencję, które pomogą pacjentowi w radzeniu sobie z uzależnieniem.
Jako część planowania i interwencji, terapeuta może zalecić pacjentowi udział w grupach wsparcia, w których mogą być omawiane techniki radzenia sobie, takie jak odmawianie od hazardu, poradzenie sobie z lękiem i napięciem oraz strategie zarządzania finansami. Terapeuta może również wesprzeć pacjenta w nawiązaniu kontaktu z organizacjami wspierającymi osoby uzależnione od hazardu i uzyskaniu dostępu do właściwego wsparcia.
Konieczne jest również wsparcie w zakresie zmiany stylu życia, takie jak zmiana nawyków żywieniowych, aktywność fizyczna i wsparcie społeczne. W celu wzmocnienia efektów terapii, terapeuta może również zalecić pacjentowi regularne monitorowanie objawów, zarządzanie stresem, uważne słuchanie i wykorzystanie technik relaksacyjnych.
Terapia uzależnienia od hazardu powinna być dostosowana do potrzeb i osobowości pacjenta i może zawierać połączenie różnych technik terapeutycznych. Terapeuta musi pamiętać, że każdy pacjent jest inny i może wymagać innych technik, aby osiągnąć optymalne rezultaty.
Dobrze zaplanowana terapia uzależnienia od hazardu pomoże pacjentowi w zmianie jego zachowania, aby uzyskać długoterminowe wyniki. Poprzez zrozumienie i przestrzeganie zaleceń terapeuty, pacjenci mogą skutecznie poradzić sobie z uzależnieniem od hazardu.
„Polecamy korzystanie z testów przesiewowych, np. Kanadyjskiego Indeksu Gier Hazardowych CPGI lub składającego się z dwóch pytań testu Lie/Bet w polskiej adaptacji. Ci chorzy często nie podejmują terapii, ponieważ uzależnienie od hazardu wciąż traktowane jest po macoszemu, więc wolą się nie wychylać. Testy pomogą zdiagnozować problem” – zwraca uwagę dr Wieczorek.
Mini-grupy terapeutyczne homogeniczne są zalecane jako metoda leczenia dla pacjentów cierpiących na określone zaburzenia, ponieważ umożliwiają one osobom w nich uczestniczącym skoncentrowanie się na odpowiednim problemie. Na przykład, dla pacjentów z zaburzeniami hazardowymi może to stanowić cenną pomoc w radzeniu sobie z tym zaburzeniem.
„Jeśli nie ma możliwości utworzenia takiej małej, to należy poświęcić osobom z zaburzeniami hazardowymi więcej uwagi w trakcie terapii i odnosić się w jej trakcie do problemów charakterystycznych dla zaburzeń hazardowych, a także zwracać uwagę na wspólne mechanizmy uzależnień. Terapia powinna być prowadzona w duchu dialogu motywującego a nie konfrontacji, bo osoby ze współwystępującymi zaburzeniami psychicznymi wymagają więcej akceptacji i zrozumienia dla ich zachowania” – dodaje specjalista.
Uzależnienie od substancji psychoaktywnych to poważny problem, dlatego w procesie terapeutycznym należy wziąć pod uwagę jego skutki w sferze finansowej i prawnej. Pacjent może mieć długi lub wyroki sądowe. W takim przypadku specjalista może zaproponować pomoc w rozwiązaniu tych problemów, aby pacjent mógł skupić się na leczeniu i czerpać z niego korzyści.
„Jeśli warunki na to pozwalają, nie powinno się od pacjenta wymagać utrzymania abstynencji przed przyjęciem do placówki stacjonarnej, szczególnie terapii długoterminowej. Abstynencja nie może być jedynym bądź podstawowym kryterium oceny efektywności oddziaływań. W razie łamania tego warunku osoby ze współwystępującymi zaburzeniami hazardowymi i uzależnione od substancji psychoaktywnych oraz z innymi, w tym ciężkimi zaburzeniami psychicznymi powinny zostać wypisane, ale objęte jednocześnie opieką zespołu leczenia środowiskowego lub poradni zdrowia psychicznego oraz możliwie szybko (np. po 2 tygodniach), po kwalifikacji, przyjęte ponownie” – zwraca uwagę specjalista.
Program powinien zapewnić także pacjentom szeroki wachlarz usług wsparcia, wraz z psychoterapią, dostępem do leków, rehabilitacją i wsparciem społecznym. Pomoc ta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta, a także powinna mieć na celu zapobieganie powrotowi choroby, poprzez wspieranie nabywania umiejętności do radzenia sobie z nią.
Aby zapewnić skuteczne leczenie, program powinien umożliwiać pacjentom pracę zarówno indywidualnie, jak i w grupach terapeutycznych. Praca w grupie umożliwia lepsze zrozumienie i akceptację, a także wymianę doświadczeń i wsparcie. Dodatkowo, wspólne uczestnictwo w zajęciach terapeutycznych pozwala pacjentom na pracę nad wypracowaniem mechanizmów radzenia sobie i przywrócenia właściwego funkcjonowania w społeczeństwie.
Z uwagi na wyżej wymienione aspekty, program powinien skupiać się nie tylko na utrzymaniu abstynencji, ale także na wsparciu, edukacji i przywracaniu zdolności do samodzielnego funkcjonowania. Współpraca z rodziną pacjenta i możliwość wspólnego uczestnictwa w zajęciach terapeutycznych powinny być integralnymi elementami programu leczenia.
„Ten raport jest przełomowy jeśli chodzi o myślenie i promocję wiedzy dotyczącej leczenia osób uzależnionych od hazardu. Osoby te często nie są właściwie leczone. Ta grupa chorych wymaga zupełnie innego podejścia niż leczenie uzależnienia wyłącznie od jednej substancji – badanie wyraźnie to pokazuje, a opracowane standardy postępowania są wspaniałą wskazówką dla specjalistów zajmujących się tym problemem” – uważa terapeutka Maja Ruszpel.
Ponadto, istnieje wiele organizacji non-profit, które oferują wsparcie ludziom uzależnionym od hazardu. Osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji, mogą skorzystać z pomocy profesjonalistów, którzy zrozumieją ich problem i pomogą im wyjść z nałogu.
Jeśli masz problem z hazardem, nie musisz go wycierać samemu. Istnieje wiele profesjonalnych organizacji w Polsce, które oferują bezpłatne wsparcie i poradę psychologiczną. Możesz skontaktować się z nimi poprzez infolinię (801-889-880), aby uzyskać profesjonalną pomoc.
Dla osób borykających się z problemem hazardu Polskie Towarzystwo Psychologiczne oferuje bezpłatne wsparcie psychologiczne. Osoby zainteresowane mogą skontaktować się z Infolinią Instytutu Psychologii Zdrowia, która działa w godzinach od 17 do 22 codziennie, w tym w weekendy.
Oprócz porad telefonicznych, istnieją też organizacje pozarządowe, które oferują szeroki zakres usług terapeutycznych, takich jak wsparcie grupowe, indywidualne sesje terapii i psychologiczne poradnictwo. Mogą one pomóc w przezwyciężeniu trudnych sytuacji i wyjściu z nałogu.
Uzależnienie od hazardu może być trudne do pokonania. Jeśli potrzebujesz wsparcia, w Polsce istnieje wiele organizacji, które zapewniają profesjonalną pomoc psychologiczną. Możesz skorzystać z bezpłatnej infolinii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (801-889-880) lub skontaktować się z wieloma organizacjami non-profit, które oferują wsparcie dla osób uzależnionych.
Nowa wersja 1: Internetowa poradnia www.uzaleznieniabehawioralne.pl prowadzona przez Fundację 24 Godziny zapewnia bezpłatną pomoc oraz listę placówek, które udzielają wsparcia.
Nowa wersja 2: Aby uzyskać pełne wyniki badania dotyczącego współwystępowania zaburzeń zdrowia psychicznego i uzależnień, odwiedź stronę Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom pod adresem: https://kcpu.gov.pl/wp-content/uploads/2023/04/Wspolwystepowanie_ZHWW-2021-22.pdf.
Źródło wiadomości: pap-mediaroom.pl
