Wzrost temperatur i zmiany klimatu są powiązane z narastającymi w ostatnich latach przypadkami kleszczowego zakażenia mózgu (KZM). Ostatnie badania wykazały, że wirus może przenosić się z matki na dziecko z mlekiem. Dlatego też szczepienie przed zajściem w ciążę jest kluczowe dla ochrony przed tym zagrożeniem.
Rok 2020 przyniósł pierwszą w historii medicznej dokumentację przypadku zakażenia drogą pokarmową niemowlęcia w czasie karmienia piersią przez matkę, która w tym czasie była w stadium wiremii. Przypadek miał miejsce w Słowacji, gdzie matka i dziecko zarówno zachorowali na KZM.
„Dotychczas wiedzieliśmy o tym, że dzieje się tak wśród zwierząt – znamy epidemie mleczne, głównie wśród kóz. Domyślaliśmy się, że prawdopodobnie możliwe jest takie przeniesienie również u ludzi, ale nie mieliśmy na to dowodów. Po raz pierwszy taki przypadek opisano w ubiegłym roku: natomiast to potwierdza, że ta droga przekazania wirusa w okresie wiremii jest możliwa także u człowieka” – wyjaśnia prof. Joanna Zajkowska specjalistka chorób zakaźnych z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Jeśli planujesz ciążę i często przebywasz na łonie natury, zaszczep się przeciw chorobie przenoszonej przez kleszcze. To najlepszy sposób, by zapobiec zakażeniu, które może zachwiać zdrowiem Twojego dziecka. Szczepionka jest jedynym dostępnym i wysoce skutecznym środkiem zapobiegawczym, jednak nie jest przeznaczona dla kobiet w ciąży.
Jeżeli planujesz zajść w ciążę, zwróć uwagę na swoje bezpieczeństwo. Szczepienie przeciwko chorobie przenoszonej przez kleszcze jest jednym ze sposobów, by ochronić Twoje zdrowie i zdrowie dziecka. Należy jednak pamiętać, że szczepionka nie jest przeznaczona dla kobiet w ciąży.
Jeśli planujesz zostać mamą, zadbaj o bezpieczeństwo. Ochrona przed chorobami przenoszonymi przez kleszcze jest kluczowa. Zaszczepienie się to skuteczny sposób na zminimalizowanie ryzyka zakażenia, jednak należy pamiętać, że szczepionka nie jest przeznaczona dla kobiet w ciąży.
„Warto, bo zaszczepiona matka w trakcie ciąży przekaże dziecku przez łożysko powitalny pakiet przeciwciał, a potem dołoży je jeszcze wraz z mlekiem karmiąc swoje dziecko piersią” – dodaje specjalistka.
Kobiety w ciąży powinny unikać spożywania niepasteryzowanych produktów mlecznych, takich jak mleko i sery żółte z mleka niepasteryzowanego lub sery dojrzewające. Należy pamiętać, że zakażenie boreliozą może nastąpić nie tylko poprzez ukąszenie kleszcza, ale także za pośrednictwem żywności.
Oprócz tego, warto zauważyć, że kobiety w ciąży powinny zachować szczególną ostrożność w kwestii spożywania produktów mlecznych pochodzących z niepasteryzowanych źródeł. Istnieje ryzyko zakażenia boreliozą nie tylko poprzez ukąszenia, lecz także poprzez kontakt z produktami mlecznymi.
„Można nawet nie zdawać sobie z tego sprawy, bo w większości przypadków zakażenie przechodzi się łagodnie, a gorączkę przypisujemy przeziębieniu. Jednak nawet takie zachorowanie wystarczy, by karmiąca matka przekazała wirus dziecku” – ostrzega lekarka.
W związku z tym, szczepienie jest najlepszym sposobem ochrony przed zachorowaniami wywołanymi przez kleszcze, zwłaszcza u dzieci w wieku przedszkolnym. Szczepienie może zapobiec zachorowaniu, a jeśli do niego dojdzie, zmniejszyć jego objawy.
Zachorowanie na Kleszczowe Zapalenie Mózgu w młodym wieku może być bardzo poważne. Z danych NIZP-PZH wynika, że w ciągu ostatnich dwóch lat liczba zakażeń KZM w Polsce wzrosła o ponad 70%, osiągając rekordowy poziom 445 przypadków, podczas gdy rok 2019 przyniósł ich 265. Podobnie sytuacja wygląda w krajach sąsiednich – Niemczech, Austrii i Szwajcarii.
Dlatego ważne jest, aby wszyscy rodzice wybierali szczepienie dla swoich dzieci, zwłaszcza tych w wieku przedszkolnym. Szczepienie to najskuteczniejszy sposób ochrony przed KZM, a w przypadku zachorowania może zmniejszyć nasilenie jego objawów.
Kleszcze stanowią coraz większe zagrożenie dla zdrowia – dlatego ważne jest, aby rodzice wybierali szczepienie dla swoich dzieci, zwłaszcza tych w wieku przedszkolnym. Szczepienie to najskuteczniejszy sposób ochrony przed KZM, a w przypadku zachorowania może zmniejszyć nasilenie jego objawów.
Szczepienie to inwestycja w przyszłość naszych dzieci i jest najlepszym sposobem ochrony przed zachorowaniem na Kleszczowe Zapalenie Mózgu. Warto pamiętać, że zgodnie z najnowszymi danymi NIZP-PZH w Polsce i w krajach sąsiednich wzrost zachorowań w ostatnich latach jest znaczny.
Choć wielkość kraju może nie wzbudzać zdumienia, zapominanie o poważnym charakterze choroby byłoby błędem – jej skutki mogą występować przez całe życie. Dodatkowo eksperci podkreślają, że ilość zachorowań jest niedoceniana.
„Ten wzrost to efekt zmian środowiskowych i klimatycznych, przy których koincydencja pewnych czynników fizycznych może sprzyjać występowaniu większej liczby kleszczy. Łagodna zima powoduje, że przeżywają drobne gryzonie, a to są pierwsi żywiciele tych najmłodszych form kleszcza (larw, nimf). W związku z tym liczba kleszczy wzrasta, a to przekłada się na zakażenia u ludzi. A liczby są porażające – w ub. roku w kwietniu odnotowano 18 zachorowań na KZM, w tym roku jest ich już 51.Dlatego trzeba myśleć o zagrożeniu, szczególnie jeżeli ktoś się eksponuje: ma psa, ogródek, spaceruje po parku czy lesie” – mówi prof. Joanna Zajkowska.
Polska jest obecnie uważana za teren endemiczny, ponieważ kleszcze można spotkać w każdym miejscu – w parkach miejskich, ogrodach działkowych, a nawet na trawnikach wokół domów. Utrzymująca się łagodna aura powoduje, że kleszcze są aktywne aż przez 12 miesięcy, dlatego każda osoba musi być świadoma ryzyka zakażenia chorobami odkleszczowymi.
W związku z globalnym zjawiskiem, jakim jest rozprzestrzenianie się kleszczy, Polska została uznana za teren endemiczny. Ze względu na łagodną aurę możemy spotkać kleszcze praktycznie wszędzie – w parkach, ogrodach, a nawet na trawnikach przed domami. Narażeni jesteśmy na ryzyko zakażenia chorobami odkleszczowymi przez cały rok.
Nowa wersja:
Kleszcz może ukąsić każdego, dlatego potencjalnie wszyscy jesteśmy narażeni na zakażenie wirusem KZM. Szczególnie bezpieczeństwo własnego zdrowia należy kontrolować w przypadku osób z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami układu odpornościowego. Ponadto, z powodu wieku osoby po 70. roku życia powinny być szczególnie wzmożone czujność, gdyż ich system odpornościowy jest słabszy. Młode osoby również mogą mieć czasowy niedobór odporności, na przykład po przebytych infekcjach wirusowych.
„Te małe, raczkujące po trawie, kilkuletnie – biegające po ogrodzie, czy te nieco starsze wyjeżdżające na kolonie i obozy – wszystkie narażone są na kontakt z kleszczem” – ostrzega lek. med. Alicja Sapała-Smoczyńska, specjalistka w zakresie pediatrii, kierownik Działu Medycznego ds. Operacyjnych Szpitala Medicover.
Dzieci, które dopiero tworzą swoją odporność, szczególnie powinny być chronione. Wakacje to czas, na który wiele rodzin wyjeżdża na łono natury, ale trzeba pamiętać o zdrowiu najmłodszych.
KZM jest szczególnym zagrożeniem dla niemowląt, ponieważ można go przenieść z mleka niezaszczepionej matki. Dlatego też, osoby, które planują mieć dzieci, powinny rozważyć szczepienie przeciwko KZM.
Mimo trudności, jakie niesie ze sobą pandemia, dzieci powinny mieć szansę na odpoczynek i beztroskie spędzenie czasu. Należy jednak zadbać o ich zdrowie, przestrzegając wszystkich wskazań dotyczących higieny i bezpieczeństwa.
Pierwszym krokiem, jaki należy podjąć, aby zapobiec poważnym skutkom zakażenia KZM, jest wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych. Lekarze często zalecają wykonanie badań krwi, aby określić poziom immunoglobuliny M, która jest związana z obecnością wirusa. Ponadto, w przypadku wykrycia wirusa KZM, konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby zapobiec możliwym powikłaniom zdrowotnym. Leczenie farmakologiczne w połączeniu z terapią psychologiczną może być skuteczne w zapobieganiu i leczeniu zaburzeń zdrowia psychicznego, takich jak depresja i zaburzenia lękowe.
„Obserwujemy większą liczbę ciężkich przypadków po zakażeniu wirusem KZM z porażeniami, zapaleniem opon mózgowych, z zaburzeniami oddechowymi, wymagających długotrwałej rehabilitacji, dla których powrót do pełnej sprawności jest praktycznie niemożliwy. A ponieważ nie mamy jeszcze leków przeciwwirusowych na tę chorobę, możemy jedynie obserwować i łagodzić jej przebieg – mówi specjalistka chorób zakaźnych prof. Joanna Zajkowska.
Po ok. 7 dniach od wystąpienia pierwszych objawów, może pojawić się kolejny etap choroby, w którym występuje wysoka gorączka i bardzo silny kaszel. Może także pojawić się duszność i trudności z oddychaniem, wymagające hospitalizacji.
Pierwsze objawy choroby mogą być całkowicie niecharakterystyczne, występujące podobnie jak w przypadku innych zwykłych infekcji wirusowych, takich jak gorączka, osłabienie, bóle głowy i mięśni. Jednak po ok. 7 dniach od wystąpienia tych pierwszych objawów, może nastąpić drugi etap choroby, który charakteryzuje się silnymi objawami, takimi jak wysoka gorączka, silny kaszel, duszności i trudności z oddychaniem – co może wywołać konieczność hospitalizacji.
„Czasem mogą wystąpić też nudności i wymioty, ale i te objawy kojarzone są z infekcją wirusową typu grypa. Latem tłumaczy się je udarem cieplnym. U większości osób po tygodniu organizm zaczyna sobie radzić z wirusem i następuje wyleczenie” – wyjaśnia lek. med. Alicja Sapała-Smoczyńska.
Większość ludzi, którzy zostali zarażeni wirusem, ma jedynie łagodne objawy lub w ogóle ich nie odczuwa. Aczkolwiek u około 1/5 osób rozwija się neuroinfekcja, która przejawia się w postaci wysokiej temperatury, silnych bólów brzucha, zaburzeń świadomości, utraty przytomności czy napadów drgawek. Następstwem tego jest trudność w powrocie do zdrowia, stąd niedowłady stanowią najbardziej uciążliwy problem.
„Jedyne, co możemy wtedy zrobić, to pomagać mu objawowo i próbować zmniejszyć powikłania, z którymi człowiek będzie musiał radzić sobie jeszcze przez długi czas. Kleszczowe zapalenie mózgu jest najczęstszym powikłaniem po ukłuciu przez zakażonego kleszcza i jeśli dojdzie do ciężkiego zakażenia, może zniszczyć życie zdrowego dotąd człowieka” – ostrzega pediatra.
Szczepionka przeciwko KZM jest jednym z najskuteczniejszych działań prewencyjnych. Wykazano, że po trzech dawkach szczepionki podstawowego schematu uodpornienie wynosi 97 proc. i jest ważnym narzędziem w walce z chorobą. Wykazano również, że jakość ochrony przed chorobą po szczepieniu jest niezwykle wysoka – wynosi 99 proc. Dlatego szczepienie przeciwko KZM to najlepszy sposób na to, aby zapobiec przedostawaniu się choroby.
Najlepszym sposobem zabezpieczenia się przed KZM jest zastosowanie szczepionki. Szczepionka ta jest jedną z najskuteczniejszych form prewencji, zapewniającą aż 99-procentową skuteczność. Przeprowadzone w Austrii wieloletnie obserwacje wykazały, że po trzech dawkach szczepionki podstawowego schematu skuteczność uodpornienia wynosi 97 proc. Jest to więc niezwykle skuteczny sposób na zapobieganie chorobie.
Aby skutecznie zabezpieczyć się przed KZM, należy przyjmować szczepionkę zgodnie z zalecanym schematem. Szczepionka ta jest skuteczna w 99 proc. przypadków i wystarczy trzy dawki, aby osiągnąć uodpornienie na poziomie 97 proc. Jest to najlepszy sposób na to, aby skutecznie zapobiegać tej niebezpiecznej chorobie.
Już od narodzin dzieci mogą być chronione przed odkleszczowym zapaleniem mózgu. Przygotowaliśmy specjalnie dopasowaną szczepionkę dla dzieci do 16 roku życia. Aby uzyskać maksymalną ochronę, podajemy trzy dawki szczepionki w odstępach miesięcznych albo w schemacie przyspieszonym po 14 dniach. Kolejną dawkę trzecią musimy podać w ciągu 12 miesięcy od pierwszej dawki, a następnie dawki przypominające są niezbędne co najmniej raz na 5 lat aż do 60. roku życia – mówi lek. med. Alicja Sapała-Smoczyńska.
Aby chronić się przed skutkami kleszczowego ukąszenia, należy pamiętać, że zmiany klimatu i wzrost liczby kleszczy występujących corocznie oznacza, że istnieje ryzyko zachorowania na chorobę odkleszczową. Dlatego ważne jest, abyśmy wszyscy zainwestowali trochę wysiłku, aby zminimalizować ryzyko spotkania z kleszczem.
KZM i borelioza są skrajnie różnymi chorobami, z którymi trzeba się liczyć po powrocie z wycieczki. Borelioza jest bakteryjna i nie ma szczepionki na jej zwalczanie, lecz profilaktyka jest możliwa – jeśli zachowasz podstawowe środki ostrożności i będziesz regularnie sprawdzać całe ciało, istnieje duża szansa, że unikniesz zarażenia. KZM jest jednak zupełnie inne – wirus znajduje się w ślinie kleszcza i już krótki kontakt z krwią gospodarza może spowodować trwałe skutki. Dlatego najlepszym działaniem prewencyjnym jest usunięcie kleszcza jak najszybciej – zarówno w przypadku boreliozy, jak i KZM.
Źródło: pap-mediaroom.pl
