Co przyczynia się do zwiększenia śmiertelności w Polsce i jak można skutecznie przeciwdziałać negatywnym czynnikom wpływającym na nasze zdrowie? Dokument „Kluczowe ryzyka zdrowotne w Polsce, stan na styczeń 2024” opracowany przez Stowarzyszenie Instytut Człowieka Świadomego, stanowi odpowiedź na wyzwania zawarte w Krajowym Planie Transformacji w Zdrowiu na lata 2022-2026, zatwierdzonym przez Komisję Europejską. Konieczne jest podejmowanie aktywnych działań prewencyjnych w zakresie zdrowia publicznego.
Od 2017 roku Stowarzyszenie Instytut Człowieka Świadomego zajmuje się inicjowaniem kampanii mających na celu zwrócenie uwagi na najważniejsze problemy zdrowotne naszego społeczeństwa. Dzięki naszym akcjom, takim jak „W Nowym Kształcie”, „Serce dla Kardiologii” czy „Moda na serce”, staramy się zwrócić uwagę na kwestie takie jak otyłość, niewydolność serca i choroby układu sercowo-naczyniowego kobiet. Nasze działania są oparte na aktualnych potrzebach zdrowotnych, jakie wskazuje dokument programowy „Kluczowe ryzyka zdrowotne w Polsce, stan na styczeń 2024”. Wnioski naszego opracowania są zbieżne z tymi, które zostały przedstawione przez Ministerstwo Zdrowia w Krajowym Planie Transformacji na lata 2022-2026 i podkreślają pilną potrzebę profilaktyki w zakresie zdrowia publicznego.
„Krajowy Plan Transformacji, opracowany na bazie rekomendacji Komisji Europejskiej, stanowi drogowskaz dla decydentów przy tworzeniu i aktualizowaniu polityk zdrowotnych, określając priorytetowe kierunki rozwoju dla polskiego systemu ochrony zdrowia. Koncentruje się na najważniejszych czynnikach ryzyka utraty zdrowia, które odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu stanu zdrowia populacji i skutecznego zapobiegania chorobom cywilizacyjnym, zwłaszcza w kontekście procesu starzenia się społeczeństwa. Profilaktyka, w tym edukacja zdrowotna i szeroko zakrojone działania z zakresu zdrowia publicznego, są najefektywniejszym sposobem na poprawę jakości życia obywateli i kształtowanie dobrostanu społecznego. Od lat mówi się o konieczności zmiany paradygmatu opieki zdrowotnej z modelu opartego na medycynie naprawczej na model prewencyjny, oparty o kształtowanie prozdrowotnych nawyków i wczesną profilaktykę. Najwyższy czas, aby przejść do konkretów” – podkreśla dr Jerzy Gryglewicz, lider projektu MBA w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, ekspert Center of Value Based Healthcare.
Raport „Health at a Glance 2023” dla krajów członkowskich OECD pokazuje, że Polacy mają gorsze wskaźniki dotyczące oczekiwanej długości życia w porównaniu do średniej dla krajów OECD oraz wyższą śmiertelność możliwą do uniknięcia. Krajowy Plan Transformacji na lata 2022-2026 wskazuje, że główne czynniki ryzyka utraty lat życia w zdrowiu w Polsce to tytoń, wysokie ciśnienie krwi, wysokie BMI (otyłość), ryzyka żywieniowe, wysokie stężenie glukozy we krwi (cukrzyca), alkohol, wysoki poziom cholesterolu LDL, zanieczyszczenie powietrza, zaburzenia czynności nerek i osteoporoza.
Analiza danych przedstawionych w raporcie wyraźnie pokazuje, że Polacy borykają się z szeregiem problemów zdrowotnych. W 2022 roku aż 28,8% dorosłych Polaków przyznało się do codziennego palenia, z czego 30,8% stanowią mężczyźni, a 27,1% kobiety. Co więcej, około 21% Polaków cierpi na otyłość, która może prowadzić do ponad 200 powikłań zdrowotnych, podczas gdy 38% ma nadwagę. Spożycie alkoholu jest przyczyną przedwczesnych zgonów i niesprawności u 12% mężczyzn i 2% kobiet. Według danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, przeciętny mieszkaniec Polski wypił 9,78 litrów czystego alkoholu w 2019 roku. Hipercholesterolemia dotyka 60-80% osób w wieku powyżej 18 lat i jest odpowiedzialna za takie schorzenia jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu i choroba tętnic obwodowych.
Programowy dokument Instytutu Człowieka Świadomego przedstawia główne zagrożenia zdrowotne Polaków oraz organizację leczenia, a także rekomendacje działań w celu ich zwalczania. Większość wymienionych schorzeń to tzw. choroby cywilizacyjne, których występowanie jest związane głównie ze stylem życia, w tym paleniem tytoniu, nieprawidłową dietą, brakiem aktywności fizycznej i nadmiernym spożywaniem alkoholu. Dlatego profilaktyka, obejmująca system opieki zdrowotnej oraz promocję zdrowszego stylu życia, wydaje się być najskuteczniejszym i najtańszym sposobem walki z największymi zagrożeniami zdrowotnymi społeczeństwa.
„Wykształcenie zdrowych nawyków to zadanie nie tylko dla medycyny – znaczącą rolę powinien odgrywać m.in. system edukacji, aktywizacja ruchowa dzieci i młodzieży, wsparcie pracowników firm i instytucji w aktywnym spędzaniu wolnego czasu, skuteczne programy walki z nałogami, wreszcie mądre rozwiązania legislacyjne wspierające zachowania prozdrowotne – zauważa na łamach dokumentu programowego dr Janusz Krupa, prezes Instytutu Człowieka Świadomego. – Takie podejście to nie tylko korzyść dla poszczególnych osób, to także wymierna korzyść w skali całego kraju, gospodarki, poczucia szczęścia społecznego i korzystania z dobrodziejstw współczesnego świata”.
Analiza dokumentów strategicznych państwa, takich jak Krajowy Plan Transformacji na lata 2022-2026, oraz aktualne dane epidemiologiczne i kliniczne, są podstawą rekomendacji Instytutu Człowieka Świadomego dotyczących poprawy stanu zdrowia Polaków. Priorytetem jest zmniejszenie wpływu czynników ryzyka na zdrowie oraz zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat znaczenia profilaktyki zdrowotnej.
Link do raportu: https://instytutczlowiekaswiadomego.pl/reports/Dokument_programowy_Kluczowe_ryzyka_zdrowotne_w_Polsce_-_stan_na_styczen_2024r.pdf
Źródło informacji: pap-mediaroom.pl
