Niedawne doniesienia wskazują, że rak jelita grubego występuje coraz częściej u młodszych ludzi. Liczba przypadków choroby wzrosła nawet dwukrotnie w ciągu ostatnich dwóch dekad. Przyczyny tego zjawiska są wciąż niejasne, ale wskazuje się na zmiany w stylu życia i złe nawyki żywieniowe, które mogą mieć wpływ na rozwój tej choroby.
Rak jelita grubego stanowi obecnie trzecią co do częstości przyczynę zgonów na całym świecie. Ostatni raport American Cancer Society wykazał, że odsetek pacjentów poniżej 55. roku życia znacząco wzrósł z 11 proc. w 1995 roku do 20 proc. w 2019. W tym samym czasie wzrosła także liczba pacjentów z zaawansowanym stopniem choroby – z 52 proc. w roku 2000 do 60 proc. w roku 2019. Według szacunków, do 2023 roku aż 13 proc. nowotworów jelita grubego będzie rozpoznanych u osób młodszych niż 50 lat, a jedna trzecia wśród osób w wieku 50-64 lat.
Według badania opublikowanego w 2017 roku w Journal of the National Cancer Institute, osoby urodzone po 1990 roku – millenialsi i przedstawiciele pokolenia Z – są znacznie bardziej narażone na nowotwory okrężnicy i odbytnicy w porównaniu z osobami urodzonymi w 1950 roku, z współczynnikiem ryzyka wynoszącym odpowiednio 2 i 4 razy większym.
Nie tylko złe nawyki żywieniowe i brak aktywności fizycznej są winne zmianom w zdrowiu ludzi. Inne czynniki, takie jak zanieczyszczenie środowiska, niedobór snu, niewłaściwe nawodnienie organizmu i stres, mogą również przyczynić się do zwiększonego ryzyka zachorowań. Aby zapobiec tym zmianom, ważne jest, aby ludzie świadomie wybierali zdrowe i zrównoważone style życia.
Genetyka odgrywa ważną rolę w zwiększeniu ryzyka zachorowania na raka jelita grubego, w tym rodzinna historia zespołu Lyncha lub polipów, jednakże stanowi ona tylko około 25% przypadków dotyczących młodych ludzi.
Ponad 75% przypadków ma nieznane pochodzenie. Naukowcy sądzą, że zgrupowania w wieku i podobnych warunkach środowiskowych prowadzą do wyższych współczynników chorób.
Pozostałe przypadki stanowią 25%, które można przypisać nieznanej przyczynie. Przyczyny te mogą być związane z cechami wspólnymi dla osób, które są dotknięte chorobą, takimi jak wiek i środowisko.
Badacze twierdzą, że pozostałe 75% przypadków ma niewyjaśnioną przyczynę. Wyniki wskazują, że ludzie cierpiący na te same schorzenia mogą mieć wspólne cechy, takie jak wiek i środowisko.
Ponadto, naukowcy są przekonani, że określone czynniki środowiskowe i wiekowe mają wpływ na wyższe wskaźniki zachorowalności w danej grupie osób.
Chociaż wciąż są niewielkie wytyczne dotyczące tego, jakie czynniki środowiskowe – poza stylem życia i dietą – mogą wpływać na ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, można założyć, że mogą to być wszystko – od antybiotyków, po tworzywa sztuczne i stres. Nadal pozostaje jednak możliwość, że nieodkryta jeszcze toksyna środowiskowa może być winna zachorowaniom na raka jelita grubego.
Badania wykazały, że mikrobiom jelitowy może mieć kluczowe znaczenie w utrzymaniu zdrowia i prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu. Wpływa on bowiem na odporność, odżywianie i metabolizm, a także na czynniki, które mogą wpływać na ryzyko wystąpienia raka.
Mikrobiota jelitowa może mieć kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia. Badania wykazały, że jej zaburzenia mogą zwiększać ryzyko wystąpienia raka oraz wpływać na skuteczność niektórych metod leczenia. Dlatego ważne jest, aby zadbać o zdrowie jelit, dbając o zrównoważoną dietę i prawidłową higienę. Regularne badania kontrolne pozwalają w porę wykryć ewentualne nieprawidłowości i skutecznie je leczyć.
Regularny kontakt z lekarzem i dbanie o dobrą kondycję jelit pozwala na optymalne wykorzystanie wszystkich korzyści, jakie niesie za sobą zdrowy mikrobiom jelitowy. Jest to szczególnie ważne u osób z predyspozycjami do raka, które muszą poddawać się regularnym badaniom profilaktycznym.
Mikrobiom jelitowy może mieć zasadniczy wpływ na zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Dlatego ważne jest, aby wypracować i utrzymać zdrowy mikrobiom jelitowy poprzez stosowanie odpowiedniej diety, regularnych badań kontrolnych oraz dbanie o higienę. Przeanalizowanie i wdrożenie odpowiednich zaleceń lekarskich w odpowiednim czasie może zapobiec wystąpieniu chorób i schorzeń, takich jak rak.
Żywność, chemikalia i inne czynniki, takie jak otyłość, ćwiczenia i leki, mają znaczący wpływ na mikroflorę jelitową. Badania wykazały, że zmiana jednego z tych czynników może wpłynąć na skład i ilość bakterii w jelitach.
Badania NIEHS wykazały, że 18 substancji chemicznych może powodować raka jelita u gryzoni. Jednakże, nie ma jeszcze dowodów, że te substancje są szkodliwe dla ludzi. Aby to potwierdzić, istnieje potrzeba dalszych badań, które obejmą ludzkie próbki i odpowiednie środowisko laboratoryjne.
Chemikalia mają również pośrednie skutki. Na przykład mieszaniny niektórych związków chemicznych, które kiedyś były stosowane w środowisku, mogą wpływać na metabolizm, co skutkuje otyłością. Wielu z tych substancji już dziś jest zakazanych, jednak ich poprzednie stosowanie może mieć długofalowe konsekwencje dla osób, które wtedy miały swój początek.
Źle zbilansowana dieta oraz bakterie jelitowe mogą być powiązane także z innym zagadnieniem. Oba te czynniki mogą prowadzić do stanu zapalnego, czyli reakcji organizmu na wszelkiego rodzaju podrażnienia, choroby lub uszkodzenia. W jednym z badań na myszach udowodniono, że zbyt duża ilość tłuszczu w diecie prowadzi do zapalenia jelit oraz przyspiesza rozwój nowotworów w jelitach.
Ekspozycja na chemikalia jest częścią naszego życia, a wiele z nich wnika w nasz organizm wraz z narodzinami. Dlatego ważne jest, aby rozważyć wszystkie ekspozycje środowiskowe danego człowieka w ciągu jego życia, w tym w okresie prenatalnym. Najważniejsze jest jednak, aby zastanowić się jak te chemikalia interagują z naszymi genami oraz epigenetyką.
Stany zapalne mają duży wpływ na naszą odporność. Uczeni twierdzą, że bakterie jelitowe pomagają w tworzeniu stanu zapalnego, który może prowadzić do powstawania nowotworów. Dodatkowo, toksyny bakteryjne mogą uszkadzać DNA, a także blokować odporność, która zwalcza nowotwory. Jak możemy zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór?
Choroby nowotworowe są jednymi z największych wyzwań z jakimi zmaga się nasz kraj. Są one wynikiem uszkodzeń materiału genetycznego (DNA) komórki, które mogą powstać na skutek działania czynników zewnętrznych, takich jak na przykład promieniowanie słoneczne czy palenie papierosów. Aby komórka stała się nowotworowa, potrzeba kilku mutacji genowych. Jednakże nie każda zmiana w DNA musi się wiązać z nowotworem złośliwym – wyjaśnia dr n. med. Maciej Hamankiewicz, ordynator Oddziału Chorób Wewnętrznych Szpitala św. Elżbiety, Grupa American Heart of Poland. Dzięki zachowaniu zdrowego trybu życia, możemy zmniejszyć szansę na uszkodzenia DNA, a tym samym zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworu.
Optymalnym sposobem na utrzymanie zdrowia jest zbilansowana dieta i aktywność fizyczna. W codziennym jadłospisie powinno znaleźć się miejsce na świeże warzywa i owoce, które są bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych i przeciwutleniaczy. Z produktów zwierzęcych najlepiej wybierać rybę, jaja i chudą wieprzowinę. Warto też włączyć do diety orzechy, ziarna słonecznika, awokado i oliwę z oliwek.
Aby zachować dobrą kondycję, dobrą praktyką jest zdrowa dieta. Ważne jest, aby wybierać owoce i warzywa, produkty pełnoziarniste, nisko przetworzone mięso, a także niesłodzone napoje i produkty mleczne. Unikajmy wszelkich przekąsek wysoko przetworzonych i fast foodów, a także ograniczmy spożycie soli i słodyczy. To pozwoli nam uniknąć ryzyka zachorowania na raka jelita grubego i innych chorób.
„Na naszą odporność wpływa także stres. Długotrwały osłabia działanie systemu immunologicznego. Warto pamiętać o odpowiedniej ilości snu, podczas którego organizm się regeneruje. Na brak odporności wpływ mają niedobory selenu, magnezu, cynku, żelaza, a także witamin z grupy B, istotne są również witaminy A, E i C” – podkreśla dr Hamankiewicz.
„Spośród badań laboratoryjnych oprócz podstawowych testów m.in. morfologii krwi warto także wykonywać badanie przesiewowe na krew utajoną w kale, które pomaga wykryć zmiany nowotworowe w obrębie jelita grubego. Test ten jest również istotny dla chorób związanych z krwawieniem z całego przewodu pokarmowego” – mówi Artur Gabrysiak, specjalista medycyny laboratoryjnej Grupy American Heart of Poland.
Aby zadbać o swoje zdrowie, powinniśmy zrezygnować z nałogów, takich jak palenie papierosów czy nadmierne spożywanie alkoholu. Innymi słowy, powinniśmy unikać niezdrowych przyzwyczajeń, które znacznie zwiększają ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.
Aby zwiększyć swoje szanse na wykrycie raka jelita grubego we wczesnym stadium, powinniśmy regularnie wykonywać badania krwi i moczu, a raz na pięć lat – USG jamy brzusznej. Dodatkowo kolonoskopia może być korzystnym narzędziem do wykrycia zmian nowotworowych lub stanu przednowotworowego.
Dlatego, by ochronić nasze zdrowie, należy regularnie badać się, unikać używek i wykorzystywać wszystkie dostępne narzędzia do wczesnego wykrywania zmian nowotworowych.
Badania profilaktyczne są jednym z najważniejszych elementów codziennej profilaktyki. Dzięki nim możemy wykryć raka jelita grubego we wczesnym stadium, co zwiększa szansę na powodzenie leczenia.
Aby zapewnić sobie jak najlepsze wyniki leczenia, należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza, prowadzić zdrowy styl życia i unikać używek, takich jak palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu.
Zdrowie jest najważniejsze, dlatego warto regularnie wykonywać badania profilaktyczne i unikać niezdrowych przyzwyczajeń, aby mieć pewność, że wykryjemy wszelkie zmiany nowotworowe na czas.
„W Polsce od lat borykamy się z problemem niskiego odsetka osób zgłaszających się na kolonoskopię w Programie Badań Przesiewowych Raka Jelita Grubego. Kolonoskopia to jedyne badanie, podczas którego jednocześnie wykrywamy polipy i można je usunąć. Po badaniu histopatologicznym wiemy, czy są to zmiany nowotworowe, które wykrywamy w co najmniej 25 proc. kolonoskopii. Jednak ze względu na obawę przed bólem i dyskomfortem związanym z przeprowadzeniem badania niewiele osób decydowało się na nie. Pomimo tego, że przez lata funkcjonowania programu udało nam się zahamować negatywny trend jeśli chodzi o umieralność z powodu tego nowotworu, to statystyki dotyczące liczby beneficjentów programu przesiewowego skłaniają do rozważenia zasadności wdrożenia w nim zmian” – wskazuje prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła, Konsultant krajowy w dziedzinie gastroenterologii.
Test immunochemiczny FIT miałby na celu wykrycie krwi utajonej w stolcu, która może wskazywać na obecność polipów lub innych zmian w jelicie grubym. Jego wstępna wykrywalność jest znacznie wyższa niż w przypadku kolonoskopii, dlatego uznaje się go za bardziej skuteczne narzędzie w diagnostyce raka jelita grubego.
Badanie FIT jest szybkie i proste w wykonaniu oraz mało inwazyjne, dlatego być może więcej osób skorzystałoby z programu przesiewowego, jeśli jego pierwszym etapem byłby właśnie test FIT. Wprowadzenie tego typu badania jako pierwszego etapu dawałoby szansę na wykrycie choroby na wczesnym etapie, co zwiększyłoby szanse na sukces leczenia.
„Miejmy nadzieję, że program z prawdziwego zdarzenia, z użyciem ilościowego testu FIT wraz monitorowaniem wyników oraz z finansowaniem i nadzorowaniem jakości kolonoskopii wykonywanej u osób z dodatnim wynikiem stanie się rzeczywistością w najbliższych miesiącach” – podsumowuje prof. Reguła.
Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego są dostępne bezpłatnie w ramach Programu Profilaktycznego Narodowego Funduszu Zdrowia. Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej NFZ, w której znajdą Państwo wszystkie niezbędne informacje.
NFZ oferuje bezpłatne badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego w ramach swojego Programu Profilaktycznego. Aby uzyskać informacje na jego temat, odwiedź stronę internetową NFZ. Tam znajdziesz wszystkie niezbędne informacje.
Jeśli chcesz skorzystać z oferty NFZ i skorzystać z bezpłatnego badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego, odwiedź stronę internetową NFZ. Znajdziesz tam wszystkie niezbędne informacje na ten temat.
Jeśli chcesz skorzystać z bezpłatnych badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, oferowanych przez Program Profilaktyczny Narodowego Funduszu Zdrowia, odwiedź stronę internetową NFZ. Znajdziesz tam szczegółowe informacje na ten temat.
Regularnie obserwujmy reakcje naszego organizmu. Jeśli zauważymy niepokojące objawy, nie ignorujmy ich ani nie przypisujmy ich zwykłemu zmęczeniu. Zasięgnijmy porady lekarza pierwszego kontaktu, który w razie potrzeby skieruje nas do specjalisty.
Pochodzenie wiadomości: pap-mediaroom.pl
