Mimo upłynięcia dwóch lat od wprowadzenia unijnej dyrektywy ws. praw autorskich, projekt ustawy mającej na celu wyegzekwowanie tantiem dla filmowców wciąż nie był prezentowany w Sejmie. Doświadczeni twórcy filmowi zebrani w organizacjach zrzeszających wyrażają swoje rozczarowanie tym stanem rzeczy.
Polskie prawo już wcześniej wymagało, aby tantiemy były odprowadzane przez stacje telewizyjne, kina, dystrybutorów płyt DVD, operatorów telewizji kablowych. Niestety, platformy streamingowe nie są podległe temu obowiązkowi, co oznacza, że są one uprzywilejowane w stosunku do innych dystrybutorów. Aby to zmienić, w 2019 roku Komisja Europejska wprowadziła dyrektywę ws. prawa autorskiego, która ma obowiązywać wszystkie kraje UE do 7 czerwca 2021 roku.
W czerwcu 2022 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Stowarzyszenia twórców ogłosiły konsultacje publiczne, aby zapewnić, że wszystkie strony będą miały możliwość wyrażenia swojego zdania na temat nowych przepisów. Po zakończeniu konsultacji Ministerstwo opublikowało zaktualizowany projekt ustawy, który został skierowany do Komisji ds. Europejskich KPRM w styczniu 2023 r.
„Tracimy pieniądze już od dwóch lat, od ostatecznego terminu wyznaczonego przez Komisję Europejską na wprowadzenie ustawy, dzięki której serwisy streamingowe mogłyby rozpocząć wypłacanie nam należnych tantiem” – zauważa Jacek Bromski, reżyser, prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
Platformy streamingowe wpłynęły na rynek filmowy w sposób niezaprzeczalny. Obecnie coraz więcej osób woli oglądać filmy w domu, niż wybierać tradycyjne kina i telewizję. To ma znaczący wpływ na twórców, bowiem ich dochody z tytułu utworów zmniejszyły się w porównaniu do klasycznych źródeł.
Dominik Skoczek, dyrektor Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych, wyjaśnia, że tantiemy dla twórców filmowych w sieci są powszechne na świecie. „Tantiemy stanowią podstawę funkcjonowania branży filmowej. Dzięki nim twórcy otrzymują część wynagrodzenia za produkcję, wymagającą znacznych nakładów finansowych, w momencie, gdy film jest szeroko eksploatowany i dystrybuowany” – wyjaśnia.
Według danych Dyrektora Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych, rynek VOD w Polsce cieszy się coraz większym zainteresowaniem, wygenerowując obecnie wartość 2,5 mld zł rocznie. Niestety, polscy filmowcy nie mają z tego żadnych korzyści, ponieważ nie otrzymują żadnych tantiem.
„Mówimy o 1,5 proc. wartości całego rynku dla kilku tysięcy polskich twórców. Nie chcemy nic ekstra, tylko to co się należy w obszarze dystrybucji internetowej. Upominamy się o rodzaj sprawiedliwości ekonomicznej. O to toczy się gra. Nie rozumiemy opieszałości rządu we wprowadzaniu dyrektywy UE. Do tego czasu serwisy streamingowe nie mają podstaw prawnych do wypłacania tantiem” – przekonuje Grzegorz Łoszewski, scenarzysta, Członek Zarządu Gildii Scenarzystów Polskich.
„My tworzymy kulturę i chcemy to robić. Ale nie ukrywamy, że tantiemy są dla nas ważne, jako źródło dochodu, dzięki któremu jest to w ogóle możliwe” – mówiła Karina Kleszczewska.
1. Wszyscy współtwórcy filmu, w tym aktorzy, operatorzy, scenarzyści i reżyserzy, powinni być uprawnieni do otrzymywania części tantiem za odtwarzanie filmów w serwisach internetowych.
2. Karina Kleszczewska zwraca uwagę, że przepisy te stanowią wyzwanie dla środowiska filmowego i wyraża nadzieję, że może to być pomyłka.
3. Aby walczyć o swoje prawa, środowisko filmowe zadeklarowało, że w dniu 14 czerwca o godz. 12:00 odbędzie się protest pod Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.
4. Grupa domaga się 1,5 proc. tantiem, co oznacza szacowane roczne straty w wysokości 35 mln zł. wynikające z odtwarzania filmów w serwisach streamingowych.
5. Stowarzyszenie Autorek i Autorów Zdjęć Filmowych PSC podjęło decyzję o złożeniu pozwu o ustalenie wysokości tantiem za odtwarzanie filmów w Internecie.
„Będziemy domagali się wyrównania strat finansowych od wymaganego terminu wprowadzenia dyrektywy ws. praw autorskich i wprowadzenia samej dyrektywy” – zapowiada Jacek Bromski.
Treść pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
